Inleiding

Verwachting

Kinderen die geboren worden na het verlies van een vorig kind kunnen met de impliciete verwachting leven dat ze de plaats van het overleden kind dienen in te nemen. Wat absoluut niet wil zeggen dat dit ook het geval dient te zijn! Echter komt het zeker voor in wat ik zelf heb ervaren zo ook in het begeleiden van mensen die hier mee kampen.

Impact op de ontwikkeling van de identiteit

Deze kinderen kunnen opgroeien vaak met een gevoel van vervangbaarheid en een onuitgesproken verwachting om aan de idealen of herinneringen van hun overleden broer of zus te voldoen. Dit kan leiden tot een identiteitscrisis waarbij het kind moeite heeft om een eigen zelfstandige identiteit te ontwikkelen.

Inherent hierin speelt de ontwikkeling van een gezonde autonomie in het proces wat Carl Gustav Yung het individuatieproces heeft genoemd. Wat betekent dat naarmate een persoon individualiseert, dat hij of zij een duidelijker gevoel van zichzelf, los van zijn of haar ouders en anderen om hem of haar heen krijgt.

En daarin ontstaat nogal eens scheefgroei waardoor de kinderen zich meer en meer gaan afstemmen op hun ouders. Ze ontwikkelen voelsprieten en voelen hun ouders overduidelijk aan wanneer het emotioneel niet goed met ze gaat.

Dit gaat ten koste van de ontwikkeling van hun eigen individuatieproces waarin het begrip loyaliteit om de hoek komt kijken. De ontwikkeling van de verticale loyaliteit kan daardoor te sterk worden ontwikkeld wat ten koste gaat van de eigen identiteit.

In het ontwikkelingsproces kan dit leiden tot latere mentale klachten waardoor iemand meer en meer in de problemen komt in de ontwikkeling van de eigen identiteit. Vragen zoals wie ben ik, wat is het doel in mijn leven, waarvoor ben ik op aarde komen dan vaak voorbij in wat ik heb ervaren. En dat zijn zinvolle vragen.

Parentificatie

Parentificatie is een proces waarbij een kind de rol van de ouder op zich neemt. Dit fenomeen komt vaak voor bij kinderen die moeten voldoen aan de emotionele behoeften van hun rouwende ouders.

De gevolgen van parentificatie kunnen ingrijpend zijn. Het kind kan zich verantwoordelijk gaan voelen voor het emotionele welzijn van de ouders, wat kan leiden tot chronische stress en het verwaarlozen van de eigen behoeften en ontwikkeling.

Uitdagingen in het proces naar de ontwikkeling van een gezonde autonomie

De uitdagingen in het individuatieproces voor deze kinderen omvatten het vinden van een balans tussen loyaliteit aan hun ouders en het ontwikkelen van een authentiek zelf. Dit kan leiden tot conflicten en gevoelens van schuld, vooral als het kind voelt dat het niet aan de verwachtingen voldoet.

Wat inherent hierin is dat er vaak geen gezonde autonomie wordt ontwikkeld maar een schijnautonomie. Waarin een gezonde eigen wil niet tot stand is gekomen.

Dit leidt vaak op termijn tot de ontwikkeling van gezondheidsklachten. Hierbij kun je denken aan mentale klachten, zoals angst, depressie of een BurnOut. Maar ook kunnen er lichamelijke klachten ontstaan. Voorbeelden hiervan zijn hart- of darmklachten of voortdurende laaggradige ontstekingen in het lichaam.

De Weg naar naar een authentiek leven

Om authentiek te leven, moeten deze kinderen leren hun eigen verlangens en doelen te identificeren, los van de verwachtingen van hun ouders. Dit vraagt om introspectie, zelfbewustzijn en vaak ook professionele begeleiding om de emotionele lasten te verwerken.

Een therapie proces ondersteunt dit en is een mooie omgeving om dat uit te werken wat hierin om aandacht vraagt. Van belang hierbij is dat de hulpverlener jou hierin op professionele wijze weet te ondersteunen. Uit eigen ervaring weet ik, meindert, hoe belangrijk is het is dat degene die jou hierin begeleid jou weet aan te voelen. En vooral zich zelf hierin heeft weten te ontwikkelen.

Het belang van gezonde autonomie

Autonomie is een fundamenteel aspect in jouw psychologische gezondheid. Voor deze kinderen die zijn opgegroeid in een gezin waarin een kind is overleden is het noodzakelijk om te leren beslissingen te nemen die in hun eigen belang zijn.

Daarnaast te leren om hun grenzen te stellen en hun eigen leven vorm te geven. Het begrip assertiviteit speelt hierin een belangrijke rol. Maar ook je authencitieit. Wie ben ik en wil ik zijn in dit leven. Helaas raken mensen hierin nogal eens ‘ondergesneeuwd’, waarmee ik wil zeggen dat ze meer in dienst zijn van de ander. Op termijn leidt dit tot meer en meer vervreemding van jezelf!

Rouw bij de Ouders

Voor ouders kan de geboorte van een nieuw kind een manier zijn om met hun rouw om te gaan. Het nieuwe kind wordt onbewust de drager van de hoop en dromen die de ouders hadden voor het verloren kind. Terwijl dit een coping mechanisme kan zijn voor ouders, kan het een zware emotionele last op het kind leggen.

Daarom is het zo ontzettend belangrijk dat wanneer de beslissing valt om te kiezen voor een kind de eigen rouw wordt verwerkt. In mijn eigen ontwikkeling heb ik de andere kant ervaren wat immer een stempel heeft gedrukt op mijn eigen leven en de gezinsdynamiek.

Heb je nou het idee dat je hierin wel wat hulp kunt gebruiken? Kom langs en ervaar wat wij hierin voor jou kunnen betekenen.

 

Fotoverantwoording: pexels Liliana Drew