Overlevingsstrategieën ontstaan al vroeg in je leven. Ze helpen je letterlijk te overleven. Vooral wanneer je kampt met klachten zoals angst en traumagerelateerde klachten komt dit veelvuldig voor. Deze overlevingsstrategieën ontstaan vaak door:

  • ongewenst zijn als kind
  • een niet veilige omgeving destijds als kind
  • overlijden ouder(s) toen je nog kind was
  • pestervaringen
  • emotionele verwaarlozing
  • fysiek of seksueel overschrijdend gedrag

Met dit artikel bieden we je wat meer inzicht. Wat er in jou gebeurt wanneer je onbewust wordt getriggerd aan opgeslagen pijnlijke gebeurtenissen. Gebeurtenissen die je niet of onvoldoende hebt verwerkt.

Een trigger (informatie) zorgt direct voor een reactie in je brein en lichaam. Er wordt een stress respons geactiveerd.overlevingsstrategie

NAS

Een van deze stressresponsen in het NAS  Dit staat voor het noradrenaline en adrenaline systeem. Deze beide stresshormonen worden razendsnel in je brein en bijnieren aangemaakt. Daardoor ontstaat er een mobilisatie in je brein en lichaam. Waardoor je kunt vluchten, vechten of bevriezen.

Triggers- enkele voorbeelden

Wat zijn nu triggers. Eigenlijks niets anders dan informatie dat via de zintuigen jou bereikt.

  • een beeld
  • een geur
  • een smaak
  • een gevoel
  • een geluid

Praktijkvoorbeelden van enkele triggers

  • je had thuis te maken met een autoritaire of narcistische ouder. Dit heeft je leven gevormd en van daaruit reageer je vaak onbewust. Je krijgt een nieuwe baan en je leidinggevende lijkt op die ouder. Dan ga je weer reageren zoals je dat vroeger als kind deed (in opstand komen, je terugtrekken,  stil worden etc.)
  • je zit naar een tv programma te kijken. Wat je ziet doe je denken aan iets naars wat je is overkomen. Direct zap je naar een ander kanaal of moet ineens naar het toilet.
  • je bent met enkele vrienden onderweg. Iemand draagt een bepaalde geur. Door deze geur ga je reageren.  Je begint te zweten, krijgt het benauwd en je wilt direct naar huis. Je voelt je ziek.
  • vroeger als kind ben je erg gepest. Binnen een team gedraagt iemand zich zoals ook de pester dat deed. Ogenblikkelijk reageert je lichaam, je wordt misselijk, voelt een beklemming in het keelgebied en je komt niet meer uit je woorden.
  • iemand raakt je onbewust aan. Direct ontstaat er een naar gevoel waardoor je weg wilt of boos wordt.

Dit zijn slechts enkele voorbeelden. Je kunt je voorstellen dat we hiermee pagina’s kunnen vullen. Het is om je een beeld te geven hoe e.e.a. in jou kan doorwerken. Overlevingsstrategieën zijn voor een ieder verschillend. Immers we zijn als mens uniek. Grofweg kunnen we deze indelen in een drie tal categorieën.

Het (pleeg) gezin

Wanneer je bent opgegroeid in een omgeving die erg onveilig of pijnlijk voor je is geweest dan ontstaat er een split in jouw Zelf. Daardoor ontstaan er delen. Allereerst ontstaat er het pijndeel. Daarna de overlevingsstrategieën. Deze delen hebben als voornaamste taak om de opgeslagen pijn te bewaken. Het zijn poortwachters. Het zijn ook deze delen die je dus letterlijk helpen om te overleven.

Op latere leeftijd zien we vaak dat deze delen het niet meer trekken. Ze storten in. Waardoor klachten ontstaan zoals een angststoornis, Burn- Out, depressie, lichaamsgerichte klachten, zoals darmproblemen, hartaandoeningen en zelfs kanker.

Pijnlijk (trauma) deel

  • het bevat de onbewuste herinnering aan wat is gebeurd
  • het staat stil in de tijd
  • het functioneert nog immer op de leeftijd van de gebeurtenis
  • het is vaak zonder woorden
  • het voelt zich snel overweldigd
  • vaak is dit deel nog erg jong

Secundaire overlevingsstrategie

Grofweg kun je dit onderverdelen in:

  • vermijding
  • ontkenning
  • afleiding
  • controle
  • compensatie
  • gehechtheid aan illusionaire ideeen en fantasieen

Hieronder kun je enkele voorbeelden lezen van activiteiten die zouden kunnen dienen als overlevingsfunctie:

  • te hard werken
  • het vermijden van relaties en intiem contact
  • zelfcontrole
  • het controleren van anderen
  • manipulatief gedrag vertonen
  • te veel tv kijken, gamen, computeren
  • eten, snacken, dwangmatig of niet eten
  • het anderene proberen naar de zin te maken
  • het drinken van alcohol
  • roken van sigaretten, gebruik van drugs
  • het vermijden van conflicten
  • het aantrekken van conflicten
  • shoppen
  • teveel koffie drinken

Tertiaire overlevingsstrategie

  • ernstige eetstoornissen
  • verslaving aan middelen die de gemoedstoestand of het bewustzijn veranderen (drugs, medicijnen of alcohol)
  • obsessieve dwangmatige handelingen
  • automutilatie
  • ernstige psychische stoornissen
  • risicovol en gevaarlijk gedrag
  • neiging tot zelfmoord of fantasieen daarover
  • zelfmoord

Afspraak of meer informatie?

Bel ons gerust. We staan je graag te woord. Of stuur ons een bericht.

    Wil jij van je klacht af?

    Kies dan voor onze unieke aanpak.
    Vul je telefoonnummer en mailadres in. Wij nemen dan zo spoedig mogelijk contact met je op!


    Of neem contact met ons op

    locatie Appingedam: 0596 – 68 10 52
    locatie Winschoten: 0597 – 72 68 06