De inzet van lichaamsgerichte therapie is contact maken met je zelf.
Lichaamsgerichte therapie is contact maken
“Ik dacht altijd dat ik contact maakte. Nee dus. Maar dat heb ik samen met Meindert hersteld. Wat een verschil dit maakt.”
Ron de V - Assen
Het doel van lichaamsgerichte therapie
Lichaamsgerichte therapie heeft als doel om het contact met jezelf te herstellen. Om op een gezonde wijze autonoom en assertief in het leven komen te staan. Voor jezelf durven opkomen. Grenzen durven aangeven. Nee durven zeggen, zonder schuldgevoel. Helder te communiceren vanuit een gezonde kern.
Vaak lukt dit niet omdat je daarin de ondersteuning hebt gemist of dat iemand misbruik van je heeft gemaakt. In deze therapeutische werkvorm staat vooral vertrouwen en veiligheid centraal.
Voor welke klachten?
- je onvoldoende of niet voor jezelf durft op te komen
- als je moeite hebt met het aangeven van grenzen
- je angstig voelen
- wanneer boosheid uiten lastig voor je is
- je moeite hebt met het reguleren van je emoties
- wanneer intimiteit geven of ontvangen lastig is
- als je moeite hebt met communiceren
- je niet kunnen ontspannen
- lichamelijke klachten met je darmen, nek-en schouders, keel etc.
- nee zeggen lastig voor je is
Trauma en het lichaam
De impact van trauma op het lichaam is best wel groot. Natuurlijk is dit afhankelijk in wat je hebt ervaren. Doch wanneer er sprake is van meervoudige traumatisering dan is het contact wat jij met je lichaam hebt veelal verstoort geraakt. Dit uit zich veelal in:
- een niet adequate afstemming met je lichaam
- moeite om aan te voelen wanneer er behoeftes zijn
- fysieke sensaties in het lichaam (koud, warm, pijn)
- verkramping, verdoving, verlammend gevoel
- draaglast – draagkracht
Daarnaast kan bepaalde informatie wat de zintuigen aanbieden er al voor zorgen dat het lichaam heftig reageert. Denk hierbij aan geuren, smaken, geluiden. In milliseconden wordt dan al gezorgd voor een reactie waardoor je bijvoorbeeld in paniek kunt geraken, weg wilt of zelfs dat je helemaal niets meer kan.
Wanneer je trauma hebt ervaren dan kan dit impact hebben in hoe je met jouw lichaam omgaat. Hoe is je lichaamsbeleving. Hoe zorg je voor jouw lichaam. Maar ook of je wel kunt en durft te voelen. Bij het ervaren van verwaarlozing, misbruik heeft het contact met je lichaam vaak een geheel andere betekenis gekregen.
Zo werken traumatische ervaringen immer door in je lichaam. Denk hierbij aan de verschillende stelsels in je lichaam, zoals je darmstelsel, het cardiovasculair stelsel, je hormonen of je immuunsysteem.
Lichaamsgerichte therapie maakt dan ook immer deel uit van het behandelplan wanneer er sprake is van trauma.
Hoe maak jij eigenlijk contact?
Voor veel mensen is echt contact ervaren lastig. Tenminste dat wijst de praktijk uit. Vaak is er verbazing. In die zin ‘ik dacht dat ik contact maakte’, maar dat is dus niet zo. Dan is er sprake van oppervlakkig contact. Contact maken vanuit je hoofd. Maar dat is niet wat waar contact maken is.
De eerste persoon met wie je op een gevoelslaag contact maakte dat was je moeder. Daarnaast is zij ook de eerste tijd erg in beeld als het gaat om het contact te spiegelen en in jou te laten ervaren.
Niet altijd wordt er op een adequate wijze contact gemaakt. Vaak wordt contact gemaakt vanuit aangeleerde overlevingsstrategieën. Veelal aangeleerd op nog zeer jonge leeftijd. Dit ontstaat meestal wanneer:
- je bent opgegroeid in een niet veilige en vertrouwde omgeving
- er binnen het gezin aandacht was voor intimiteit
- je het slachtoffer bent van pestervaringen
- je moeite hebt om te voelen wat er in je omgaat en daar woorden aan te geven
- gevoelens eerder in je leven niet werden gerespecteerd
Lichaamsgerichte psychotherapie ondersteunt je om het contact met jezelf te herstellen. Te ervaren wat er echt in je om gaat. Er woorden aangeven. Waardoor jij je gezond kunt verbinden met de ander. Wat betekent een afstemming tussen je buik, hart en hoofd. Pas dan ben je verticaal helemaal gezond in je lijf ‘uitgelijnd’,
Dit betekent o.a. stevig in je schoenen staan. Gegrond zijn waardoor je helder en duidelijk kunt aangeven wat je wel of niet wilt. Nee kunnen zeggen zonder je afgewezen of schuldig te voelen. En op een gezonde wijze je emoties en gevoelens uiten zonder de verbinding met de ander te verliezen.
Van binnen weet je alles
Je lichaam herbergt een ongelofelijke wijsheid in zich. Lichaamsgerichte therapie is een mooie dynamische werkvorm om te werken aan jouw klacht, thema of levensvraag. Een werkvorm die je vooral in contact brengt met je lichaam. Immers in je lichaam liggen de herinneringen besloten om dat waarmee je worstelt te duiden.
‘Martin zijn buik speelde voortdurend op. Door iemand in de zorg was aangegeven dat hij kampte met een gluten intolerantie. Echter bij Martin rezen twijfels en meldde zich aan met zijn specifieke hulpvraag. Door lichaamsgerichte therapie heeft hij ervaren dat zijn buik hem iets anders duidelijk trachtte te maken. Na het uitwerken daarvan verdwenen zijn klachten’.
Je hart, buik en hoofd staan centraal tijdens lichaamsgerichte therapie.
Zo is je buik heel erg betrokken bij de regulering van o.a. je emoties, je wil en je instinct.
Het hart daarentegen met communicatie, je te verbinden en niet te vergeten de liefde.
Je hoofd duidt het denken, integreert de kennis en dient de helderheid te benadrukken.
Door je levensgeschiedenis (ervaringen) ontstaan er vaak blokkades in genoemde segmenten. Doordat ieder segment verbonden is met andere segmenten in je lichaam ontstaan daardoor vaak lichamelijke klachten zoals:
- nek- en schouderklachten
- darm klachten
- hoofdpijn
- blaasproblemen
- migraine
- lage rugpijn
- ontstekingen
De ontmoeting met de ander is de ontmoeting met jezelf
Waar ontmoet jij jezelf? Altijd door communicatie met de ander. Daardoor reageert jouw lichaam en dat van de ander. Kun je open blijven of sluit jij je af? En dat laatste gaat razendsnel. Daarbij zijn je buik en hart betrokken. Want in je buik leven je verdedigingsmechanismen. Die al heel vroeg in je leven zijn ontwikkelt door de ontmoeting met je moeder en vader. Grofweg kun je stellen dat basis emoties zoals bang, boos, beschaamd verbonden zijn met overleving.
In lichaamsgerichte therapie werken we o.a. met deze emoties. En lichaamssegmenten zoals je buik en hart. Omdat overlevingsmechanismen veel over jou als mens laat zien. Het weerspiegelt onder andere je karakter. Straal je zelfverzekerdheid uit of juist verlegenheid? Sta je sterk of voel jij je juist klein?
Wanneer je oog contact met de ander maakt. Durf je dan echt het contact aan te gaan? Voel je dan ook dat contact? Hoe reageer je wanneer de ander geïrriteerd reageert of boos wordt? Durf je dan voor jezelf op te komen?
De nervus vagus dat is de 10de zwevende hersenszenuw. Deze is o.a. nauw betrokken bij bovengenoemde. Kan ik open blijven in het contact met de ander. Dus de ander ontmoeten zoals zij of hij is? Of ga ik uit het contact. Wanneer dit laatste het geval is dan zorgt de ventrale tak van de nervus vagus daarvoor. Deze verbindt je hartenergie met je hoofd.
Wanneer je uit verbinding gaat met de ander dan overleef je. Dan kan je hart niet vanuit liefde op de ander reageren. Deze verbinding raakt afgesloten. Dan wordt je buik actief. Omdat daar die aloude overlevingsmechanismen razendsnel worden geactiveerd.
Vervolgens reageren daar weer tal van lichaamsfuncties op en is de sympathische tak van je autonoom zenuwstelsel actief. De wijze waarop je adem en kijkt. Kortom is het veilig. Let er maar eens op. Hoe je hart dan klopt en hoe je ademt.