Door lichaamswerk wordt je rijk en voel je wat er toe doet.

Je lichaam liegt nooit en dat ervaar je door lichaamswerk

Sam Vaknin is, naast professor in de klinische psychologie, auteur. In die hoedanigheid heeft hij onder andere diverse boeken geschreven over narcisme en borderline.

Vanuit die expertise begeleidt hij onder andere vele jongeren. Hij luidt de alarmklok. Veel jongeren weten niet meer wat emoties en gevoelens zijn. Althans ze voelen het niet. Ze kopiëren het. Ook in seksuele activiteit hebben ze nagenoeg geen afstemming. Het is mechanisch zonder echt het gevoel in het lichaam te ervaren van verbinding.

Deze tendens zou zich wereldwijd afspelen en schijnt een gevolg te zijn van de ontwikkelingen in de maatschappij. Namelijk de dominantie van internet, waardoor veelvuldig afgestemd zijn op telefoons, tablet etc.

Ik ontmoet ‘Henk”. Hij is 18 jaar en zit tegenover mij. Zijn gezicht is bedrukt. Het leven verloopt zwaar voor hem. Er is nagenoeg weinig vreugde meer in zijn leven. Het lichaam leeft niet. Is rigide. De speelsheid is vertrokken.

Wanneer  een dergelijke ontmoeting plaats vindt dan kijk ik altijd naar het lichaam. Hoe is het lichaam gevormd. Hoe gaat iemand zitten en hoe uit hij of zij zich.  Wat is de klankkleur van de stem. Hoe krijgen de woorden en zinnen vorm. Zie en voel ik expressie.  Bemerk ik dat er verbinding wordt gemaakt. Kortom wat is de taal van het lichaam. Daaruit kun je al zo ontzettend veel informatie uit ontlenen.

Mensen die in contact staan met hun lichaam gedragen zich wezenlijk anders dan mensen die dit niet doen. Veelal wordt er geen contact gemaakt doordat het is afgeleerd of niet is geleerd. Maar ook wanneer er zich gevoelens melden van opgeslagen pijn.

Zo is jouw lichaam een voortdurende stroom van ervaringen, waarin zich emoties, gevoelens en lichamelijke sensaties aandienen. Wanneer ik Henk vraag of hij enkele gevoelens of emoties met mij wil delen kijkt hij mij verbaasd aan. Ik vermoed dat ik niet duidelijk ben geweest en leg hem uit wat een emotie of gevoel is. Er komen slechts twee woorden op.

Dan schrik ik en moet denken aan Sam Vaknin. Hij vertelt dat de meeste mensen onder de leeftijd van 35 jaar bijna niet meer voelen. Dat het fake is. Ze emoties imiteren. En dat ze ontzettend slecht face to face communiceren. Dat laatste doen ze het liefst online. Met emoji’s en met maximaal 3-4 woorden die veelal ook nog worden gekopieerd door het algoritme van de aanbieder.

En dan kijk ik naar Henk die voor me zit. Die nauwelijks contact met zijn eigen lichaam heeft. Waarin de afstemming moeizaam verloopt en woorden als stroop uit zijn mond stromen in de afstemming hoe hij zich voelt. En dan word ik verdrietig. Want hoe anders kun jij je voelen wanneer je dit wel kunt. En dat is er die ene weg om daar uit te komen: lichaamswerk

Pas wanneer jij goed kunt afstemmen in jezelf is er waar contact met de ander.

Sam Vaknin benoemt het als een Distopie. Een samenleving met niet bijzonder leuke kenmerken waarin je niet zou willen leven. Het tegenovergestelde daarvan is een Utopie.

Hij heeft in vele landen onderzoek gedaan naar het gedrag van jongeren onder de 35 jaar. Hij is geschrokken. Zo ook ik.

Maar aan de andere kant herken ik het o zo goed. Want wanneer ik kijk naar mensen onder de 35 jaar die ik mag begeleiden, waaronder Henk, dan is er inderdaad vaak sprake van een ‘verstoorde’ communicatie met het lichaam. Waarmee ik bedoel te zeggen dat ze nagenoeg weinig contact met hun lichaam maken. Ze ervaren pas contact wanneer ze trek hebben. Of pijn ervaren of dat er iets anders in het lichaam bevredigd dient te worden.

Doch wat ontbreekt is een wezenlijke afstemming. Er is geen contact met de buik, het middenrif, keel of het hart. De aandacht speelt zich voornamelijk af in het hoofd en in het contact met een scherm. Maar dat is geen waar contact. Een waar contact is afstemming met het eigen lichaam om van daaruit contact maken met degene die tegenover je staat.

Lichaamswerk is een werkvorm die zich richt op herstel van dat contact. Een ontzettend belangrijk contact. Want nogmaals wanneer je geen waarlijke verbinding hebt met je zelf hoe wil jij dan oprecht verbinding kunnen maken met de ander. Geniet je dan wel van een aanraking. Voel je dan echt wanneer er intimiteit met de ander is? Of is het een kunstje.

Door lichaamswerk ontstaat er een pure verbinding. En dat is wat anders dan een ‘arme’ verbinding. Waarmee ik bedoel dat je contact niet tot in je ziel voelt. En dit zie ik zo ontzettend vaak voorbijkomen. Dan kan een oefening daartoe wereldvreemd zijn.

En ik begrijp dit deels. Want voelen is niet altijd even fijn. Voelen wordt ten onrechte vaak geassocieerd met pijn. En dat wil je het liefst niet. Maar zonder echt te voelen leef je niet! Voelen is een wezenlijk onderdeel van je leven.

‘Harma’ maakte geen contact. Dat is ook waarvoor ze mij consulteerde. Veel van haar relaties liepen daardoor stuk. ‘Ik voel het niet’, gaf ze aan. ‘Ik voel die aanraking niet. Die aai over mijn bol. Die kus. Die tederheid. Ik voel me leven in een koud landschap’.

Leven is Voelen. Maar ook helen is Voelen.

Sam Valkin spreekt over ‘slaapwandelen en verdoofdheid’, hierbij doelende op de populatie mensen onder de 35 jaar. Hij geeft aan dat deze populatie veel moeite heeft met het echt voelen van emoties en gevoelens. Waardoor ze in zijn ogen mechanische leven.

Waarachtig leven is voelen. Maar ook helen is voelen. Lichaamsgerichte therapie is een prachtige werkvorm om weer in contact te komen met jezelf.  Om te ervaren wie je bent. Wat je wilt. Om een koers te varen vanuit een waarlijk gevoel in wat jij wilt.  Maar het is ook een werkvorm om opgeslagen pijn, die jou verhindert om echt te voelen, te helen.

Eigenlijk zou in het basis en voortgezet onderwijs vooral daarop ingezet dienen te worden. Het werken met gevoelens en emoties. Betekenis en zingeving daaraan. Daar kun je prachtige werkvormen voor inzetten. Waardoor je anders in het leven komt te staan. En die andere prachtige verbinding ontstaat.

Maar niet in wat ik vaak hoor, dat het zwak is om je gevoel of emotie te tonen. Want je bent stoer wanneer je dit niet doet. En zo verleer je langzamerhand meer en meer het contact met jezelf.

Dan ga je slaapwandelend en verdoofd door het leven. Je maakt dan geen waar contact. Het is slechts FAKE. Je leeft niet doch overleeft. En dat laatste is zo ongelofelijk zonde. Want doordat je echt voelt krijgt het leven zo’n andere en rijkere dimensie.

Wil je nu meer weten over lichaamsgerichte therapie? Op deze pagina lees je er meer over. Wil je een afspraak met me maken? Dan kun je dit hier doen.

Meindert Telkamp is werkzaam binnen Persona in Appingedam en Winschoten.